ชื่อผลงาน

น้ำยาช่วยยืดอายุผลไม้หลังการเก็บเกี่ยว

นักวิจัย

ศาสตราจารย์ อรุณรัตน์ ฉวีราช และคณะ

สถานภาพทรัพย์สินทางปัญญา

อยู่ระหว่างการขอรับสิทธิบัตร

เลขที่คำขอ 1903002664 ยื่นเมื่อวันที่ 11 ตุลาคม 2562

ชื่อผู้ทรงสิทธิ

มหาวิทยาลัยขอนแก่น

หน่วยงานต้นสังกัด

คณะวิทยาศาสตร์

จุดเด่นผลงาน

- ช่วยยืดระยะเวลาการเก็บผลไม้หลังเก็บเกี่ยว

- เป็นผลิตภัณฑ์จากธรรมชาติที่ใช้วัตถุภายในประเทศ ต้นทุนต่ำ ใช้งานสะดวก

- มีผลการทดสอบในระดับห้องทดลอง ไม่มีพิษทั้งในระดับเซลล์และระดับโมเลกุล

- มีการทดสอบจริงกับผลไม้ 2 ชนิดคือ กล้วยและมะม่วง

ที่มา ข้อมูลเบื้องต้นของผลงาน

        สารเบต้าอาร์บูติน (β-arbutin) คือ อนุพันธ์ของไฮโดรควิโนนที่พบในพืชหลายชนิด และเป็นสารที่ได้จากธรรมชาติ โดยส่วนใหญ่จะสกัดมาจากผล เปลือก ใบ และส่วนต่างๆของพืชหลายชนิด ซึ่งพืชส่วนมากมักเป็นพืชที่พบในต่างประเทศ เช่น ยุโรป แคนาดา และสวิตเซอร์แลนด์ ผลไม้ที่มีอาร์บูติน เช่น เบอร์รี่ บลูเบอร์รี่ แครนเบอร์รี่ มัลเบอร์รี่ และลูกแพร์ เป็นต้น ซึ่งสารนี้ทำหน้าที่ยับยั้งการทำงานของเอนไซม์ไทโรซิเนส อันเป็นเอนไซม์สำคัญที่กระตุ้นให้เซลล์สร้างเม็ดสีเมลานินที่ก่อให้เกิดจุดด่างดำบนผิวหนัง เช่นเดียวกันกับเอนไซม์โพลีฟีนอลออกซิเดสที่ทำให้เกิดการเปลี่ยนสีของผลไม้ เป็นการเปลี่ยนจากสีเดิมของผลไม้เป็นสีน้ำตาลเมื่อเซลล์ถูกทำลาย ซึ่งเป็นกลุ่มเอนไซม์ไทโรซิเนส เป็นอีกสาเหตุที่ก่อให้เกิดปฏิกิริยาออกซิเดชั่นของสารฟีนอลหลายชนิดที่เปลือกผลไม้ให้เปลี่ยนไปเป็นโอ-ควิโนน และทำให้โอ-ควิโนน ต่อกันเป็นสายยาวอย่างรวดเร็วเพื่อผลิตเม็ดสีดำ น้ำตาล หรือแดง คือพอลีฟีนอลนั่นเอง ซึ่งเป็นสาเหตุที่ทำให้เกิดกระบวนการผลไม้เป็นสีน้ำตาลหลังการเก็บเกี่ยว

        จากการศึกษาสารเคมีในพืชที่มีปริมาณเบต้าอาร์บูติน (β-arbutin) สูงมากและสารสำคัญคือไทโคฟีรอลซึ่งเป็นสารในกลุ่มวิตามินอีในปริมาณสูง มีฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระและลดการแก่ของเซลล์

        ดังนั้น ผู้ประดิษฐ์จึงได้พัฒนาสูตรส่วนผสมสำหรับยับยั้งการเกิดจุดดำหรือน้ำตาลของเปลือกผลไม้จากวัตถุดิบธรรมชาติที่พบในประเทศไทย เพื่อใช้ผสมน้ำแล้วนำไปแช่ผลไม้ก่อนนำไปเก็บรักษา